KATALİTİK KONVEKTÖR NEDİR?
Katalitik konvektörün diğer bir adı katalizördür. Görevi motordan çıkan zararlı maddeleri zararsız maddelere dönüştürmektir, bu maddenin içinden egzost gazı geçer ve geçerken reaksiyona uğrar, yani konuyu açmak gerekirse NOx (Azot Oksit), CO (Karbon monoksit) ve HC (Hidrokarbonlar) olarak giren katalizatöre giren maddeler reaksiyon uğrayarak N2 (Azot), CO2 (Karbon dioksit) ve H2O (su) olarak egzostdan dışarı atılır.
KATALİZÖR ARIZASI
Araç motorları, depolarındaki benzini yaktığında oluşan kimyasal tepkimeyle birtakım zararlı gazlar üretir. Bu zararlı gazları daha az zararlı hale getirmek için katalitik konvertör (aynı zamanda katalizör veya katalist şeklinde de isimlendirilir) kullanılır. Dolayısıyla katalitik konvertör arızası, otomobilin ürettiği zararlı gazları azaltamayacak ve aracı çevreye daha da zararlı hale getirecektir. Yapılan yeni düzenlemelerle hem dizel hem de benzinli araçlara katalitik konvertör kullanım zorunluluğu getirilmiştir. Egzoz emisyonu için de belirlenen standartlara uymayan araçların trafiğe çıkışı yasaklanmıştır.
KATALİTİK KONVERTÖR ARIZALARI NELERDİR?
Egzozdan sıra dışı kötü kokular çıkması, motor performansının ve yakıt tüketiminin belirgin derecede değişmesi durumlarında katalitik konvertörün arızalanmış olması muhtemeldir.
Bazı yaygın katalist arızalarına şunlar örnek olarak verilebilir:
Kurşun zehirlenmesi
En sık rastlanan arızalardan biri katalistin kurşun zehirlenmesine uğramasıdır. Otomobile kurşunlu benzin doldurulduğunda dönüştürücü kurşunla kaplanır ve gerekli tepkimeleri sağlayamaz. Dolayısıyla katalist çalışması gerektiği gibi çalışamaz ve depoda yanan zehirli gazların birçoğunu doğaya salar.
Monolit erimesi
Monolit erimesi arızası tam olarak konvertörden kaynaklanmasa da etkileri konvertör üzerinde görüldüğünden arızaya dönüştürücünün sebep olduğu sanılır. Konvertörün içersindeki monolitin erimesi bu arızaya yol açar. Erime, katalitik konvertöre yanmamış benzin kaçması durumunda gerçekleşir. Sıvı halde kataliste kaçan bu yakın katalistin içerisindeki yüksek sıcaklık ile tutuştuğunda katalistte bulunan monoliti eritir.
Kırılma veya kopma
Konvertör içerisinde monolitin bulunduğu petek yapı, fiziksel bir darbe ile kırılırsa motordan titreşimli sesler gelecektir. Özellikle aracınızın altını sert bir şekilde sürttükten veya vurduktan sonra bu sesleri duyuyorsanız konvertörün değişmesi gerekmektedir. Aksi halde otomobilin egzozu tıkanabilir, çekiş gücü düşer ve yakıt tüketimi tıkanma derecesine göre artış gösterir.
Tıkanma ve dolma
Sorunsuz çalışan bir motorda katalitik konvertör tıkanmaz, ancak katalitik konvertör arızası ya da farklı bir sorun ile karşılaşıldığında sistem tıkanabilir veya dolabilir. Örneğin aracın herhangi bir sebeple motor yağı yakması (yağ yakma başlı başına bir arızadır) katalitik konvertörü tıkayacaktır.